فهرست مناسبتها با جزئیات

    • ۱۹ دی
    • 8 January
    • ٧ رجب


در چنین روزی در سال 1250 ه ق محمد میرزا به عنوان سومین پادشاه قاجار حکومت خود را در ایران آغاز کرد . وی افراد نالایقی را بر منصب قدرت نشاند که نتیجه آن را می توان در اعطای امتیاز های مختلف به بیگانگان و همچنین هرج و مرج در ایران مورد بررسی قرار داد .


در چنین روزی در سال 1273هجری قمری  معاهده نخست پاریس میان  ایران و انگلستان درپاریس منعقد شد. بر اساس این معاهده افغانستان از تحت الحمایگی ایران خارج گردید .


در چنین روزی در سال 1356 ه ش قیام بزرگ مردمی علیه رژیم ستم شاهی در قم برگزار شد . پس از شهادت آیت الله مصطفی خمینی ، فرزند امام خمینی ره  ، تظاهرات مختلفی  در شهرهای گوناگون  کشور بر گزار شد که همه این تظاهرات مفهوم خاصی را به ذهن متبادر می کرد و آن زنده کردن یاد امام خمینی (ره)  قافله سالار انقلاب اسلامی بود . به همین دلیل عمال شاه بر آن شدند که به نوعی چهره امام خمینی (ره ) را در میان عامه مردم مخدوش سازند و به این ترتیب دست به انتخاب خطرناکی زدند که هزینه سنگینی را نیز برای آن پرداخت کردند . به همین منظور در سال 1356 نامه ای از دفترامیر عباس  هویدا وزیر دربار محمد رضا شاه پهلوی خارج شد . پیک دربار نامه را به داریوش همایون وزیر اطلاعات و جهانگردی  وقت داد و  او هم نامه را به روزنامه اطلاعات برای چاپ سپرد . در این مقاله که نویسنده آن احمد رشیدی مطلق ذکر شده است ، نویسنده به طور صریح بی حجابی را فضیلت دانسته و حجاب را  کهنه پرستی و ارتجاع سیاه معرفی کرده است . وی همچنین  به ساحت مرجع عالم تشیع ، امام خمینی (ره) اهانت کرده و قیام پانزده خرداد 1342 را  توطئه استعمار سرخ و سیاه معرفی کرده  بود . با پخش سراسری روزنامه اطلاعات و رسیدن  آن به شهر قم نخستین واکنش ها آغاز شد . مدرسین حوزه و طلاب جوان با قرائت مقاله به خشم آمدند و در بیت آیت الله حسین نوری جمع شدند  . صبح هجدهم دی ماه طلاب با تشکیل اجتماع بزرگی تظاهرات و راهپیمایی خود را آرام به سوی منازل مراجع وقت آغاز کردند و با تجمع در مقابل منازل ایشان با دادن شعار هایی به حمایت از امام پرداختند . نیروهای امنیتی ابتدا با حمله به صف تظاهرکنندگان سعی در متفرق نمودن و ممانعت از راهپیمای طلاب کردند . اما وقتی با مقاومت آنها روبرو شدند ،  اعلام کردند در صورتی که راهپیمایان شعار ندهند و آرام حرکت کنند ،  می توانند  به تظاهرات خود ادامه دهند . عده ای از طلاب در  مقابل بیت مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی ره تجمع کردند و معظم له در سخنانی فرمودند : اینها به به آن   آقا ( امام خمینی ) توهین کردند . اینها به ما توهین کردند برای این که اینها با این کارشان نشان دادند و خواستند بگویند که آن آقا ( امام خمینی ) با ما مخالف است و مفهوم حرفشان این است که ما با اینها( رژیم  شاه ) موافقیم . اینکه ما با اینها( شاه )  موافقیم ، توهین به ما است . ما  در گذشته با اینها (شاه ) مخالف بوده ایم و در آینده نیز مخالف خواهیم بود ." سپس راهپیمایان  در مقابل منزل مرحوم علامه طباطبایی ره تجمع کردند . تظاهرکنندگان آنگاه در مقابل منزل و مدرسه آیت الله مکارم شیرازی نیز جمع شدند  و ایشان هم طی سخنانی انتشار چنین مقاله ای را محکوم کردند . پس از آن طلاب به منزل آیت الله وحید خراسانی رفتند و ایشان هم طی سخنانی با اشاره به مقام و منزلت زن  در اسلام انزجار خود را از چاپ چنین مقاله ای بیان کردند .  در روز نوزدهم دی بازار قم تعطیل شد . سازمان اطلاعات و امنیت قم و شهربانی به کمک نیروهای کمکی که از تهران وارد شده بودند در سطح شهر بویژه در حوالی مدارس علمیه ومرقد حضرت معصومه س  پراکنده شدند  . قشر های مختلف مردم و طلاب در مقابل مدرسه خان و میدان آستانه تجمع کردند و باز راهپیمایی به سوی منازل بزرگان حوزه را آغاز نمودند . منزل نخست بیت حضرت آیت الله میرزا هاشم آملی بود . وقتی تظاهر کنندگان به مقابل منزل ایشان رسیدند ،  آیت الله آملی طی سخنانی به بیان عظمت و شخصیت فوق العاده امام ره پرداخت و هیات حاکمه و رژیم پهلوی را مورد نفرت روحانیت قلمداد کرد .  عمال رژیم با آرایش ضد شورش ،  خودروهای آب پاش و نفربر های نظامی در انتظار تجمع عصر مردم قم بودند . اما  مردم قصد راهپیمایی به سوی  منزل آیت الله نوری را داشتند . آیت الله نوری هم  طی سخنانی بر محکومیت حمله شاه و عمالش به این شهر تاکید کرد و خواستار عذر خواهی نیروهای شاه از مردم شد . پس از سخنان آیت لله نوری جمعیت ده هزار نفری به سوی منازل آیات عظام  سلطانی ، طباطبایی و مشکینی به راه افتادند . در همین زمان یکی از شیشه های بانک صادرات شکست . پس از آن بو د که عمال رژیم پهلوی به سوی مردم آتش سلا ح های خود را گشودند ودراین میان جمع کثیری  را مجروح و تعدادی را نیز به شهادت رساندند . رژیم پهلوی شب  بیستم دی ماه در شهر قم حکومت نظامی اعلا م کرد .

در چنین روزی در سال 1341 ه ش اصول ششگانه شاهنشاهی و به اصطلاح "انقلاب سفید " از سوی محمد رضا شاه اعلام شد. شاه که در جریان لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی دچار شکست سخت و مفتضحانه ای شده بود به منظور جبران شکست خود، اصول ششگانه شاه و ملت و یا انقلاب سفید را به عنوان رفورم اقتصادی - سیاسی در کشور به همه پرسی نهاد. حضرت امام خمینی ره این بار نیز با دریافت نوع توطئه ای که در حال شکل گیری بود با دعوت از علما خواست که نسبت به این لایحه ابراز انزجار کنند. پس از  آن قرار شد که آیت الله روح الله کمالوند، شاه را ملاقات کرده و هدف او را درباره این رفراندوم جویا شود. شاه به جای اتخاذ موضعی معقول و شفاف، نسبت به این که علمای ایران همانند علمای دیگر کشورها دعاگوی و متشکر از شاهنشاه کشور شان نیستند گله کرد. پس از بازگشت آیت الله کمالوند مراجع بزرگ قم به این منظور جلسه ای تشکیل دادند که نتایج آن  در بهمن ماه همان سال رخ نمود .


در چنین روزی در سال 1285 ه ش علامه دهخدا ،  با همکاری مرحوم جهانگیرخان و مرحوم قاسم خان روزنامه صور اسرافیل را منتشر کرد. این روزنامه از جراید معروف و مهم صدر مشروطیت بود.  جذابترین قسمت  روزنامه یادشده ستون طنز(فکاهی) آن بود که به عنوان «چرند و پرند» به قلم علی اکبر دهخدا  و با امضای « د خو» نوشته می شد. سبک نگارش آن در ادبیات فارسی بی سابقه بود و مکتب جدیدی را در عالم روزنامه نگاری ایران و نثر معاصر پدید آورد. وی مطالب انتقادی و سیاسی را با روش فکاهی طی مقالات خود در آن زمان منتشر می کرد. پس از تعطیل مجلس شورای ملی در دوره محمد علی شاه، آزادیخواهان ناچار از کشور خارج شدند. دهخدا نیز به استانبول و از آنجا نیز به اروپا رفت. وی در پاریس با علامه محمد قزوینی همراه  بود. او پس ز آن  به سویس رفت و در «ایوردن» سویس نیز سه شماره از «صوراسرافیل» را به کمک میرزا ابوالحسن خان پیر نیا (معاضد الدوله) منتشر کرد. آنگاه دوباره به استانبول رفته و در سال 1327 هجری قمری با مساعدت جمعی از ایرانیان تحت عنوان مکور که در ترکیه بودند روزنامه ای به نام «سروش» به زبان فارسی انتشار داد.
میرزا جهانگیر خان شیرازی نیز مدیر روزنامه صور اسرافیل بود . او در سال 1292 ه ق در شیراز متولد و در تهران مقتول شد . وی از خانواده ای تهی دست برخاسته بود و در اوان کودکی پدرش در گذشت. عمه اش سرپرستی او را به عهده گرفت . چهانگیر در 5 سالگی به شیراز بازگشت و در آنجا به تحصیل پرداخت . او در همین زمان مقدمات ادبیات و منطق  وریاضی را نزد استادان زمان فراگرفت . و ی پس از آن به  تهران آمد و به تحصیل علوم و فنون جدید پرداخت وهمزمان  به انجمن های سری راه یافت  و سرانجام نیز از ارکان عمده این تشکیلات شد . او در زمانی که محمد علی شاه به مخالفت با مشروطه پرداخت به همراه چند تن از جمله دهخدا که شرح آن گذشت روز نامه صور اسرافیل را ایجاد کرد . پس از اشغال مجلس جهانگیر خان به وسیله قزاقان دستگیر و به باغشاه برده شد و سرانجام در سال 1287 ه ش بهم دار آویخته شد . علامه دهخدا در رثای جهانگیر خان صور اصرافیل  شعر معروف و برانگیزنده " یاد آر زشمع مرده آر " را سرود.

د رچنین روزی در  سال1377هجری شمسی   جمشید امینی مبتکرشیوه  جدید  نگارگری  فرش ،  دار فانی را وداع گفت .
وی که شاگرد استاد کمال الملک  بود با استفاده از سبک ایشان در نقاشی رنگ روغن ، نوع نقش پردازی در فرش را متحول کرد.


در چنین روزی در سال 1642میلادی  گالیلیو گالیله ستاره شناس و ریاضیدان ایتالیایی درهفتاد و هشت سالگی درگذشت. گالیله در سال 1564میلادی در پیزای ایتالیا چشم به جهان گشود . او پس از تحصیلات مقدماتی ،  رشته پزشکی را برگزید و به دانشگاه پیزا رفت . وی در بیست سالگی به اولین کشف خود دست یافت .   او عقیده داشت با استفاده از حرکات نواسانی پاندول می توان ضربان قلب را اندازه گرفت . گالیله  به ستاره شناسی نیز علاقه داشت و با تلسکوپ اختراعی خود ثابت کرد سیاره ها با ستارگان فرق دارند و توانست ارتفاع کوههای ماه را تقریبا اندازه گیری کند.  او برای نخستین بار چهار قمر مشتری را کشف کرد . وی توانست با کشف قانون گردش زمین به دور خورشید در راه گسترش علم نجوم کمک شایانی کند  اما مخالفانش و از جمله کلیسای کاتولیک به مخالفت شدید با او پرداختند تا جایی که کلیسا او را به مرگ محکوم کرد اما گالیله با توبه خود را از مهلکه نجات داد . کلیسا چنین کشفی را مغایر اعتقادات مذهبی می دید.   گالیله  در دادگاهی که به همین منظور برای وی تشکیل شده بود گفت :  من گالیلئو گالیله ، فرزند وین چفسو گالیله ، اهل فلورانس ، در این دادگاه زانو می زنم و در پیشگاه شما کاردینالهای مقدس عظیم الشآن و روسای جامعه جهانی مسیحیت ، علیه هر گونه کفر و الحاد ، در برابر این انجیل مقدس سوگند یاد می کنم که همواره به کلیسای کاتولیک  معتقد بوده ام و به یاری  پروردگار بزرگ اعتقاد و ایمان دارم . دادگاه محترم به من فرمان داد که از عقاید کذب خود مبنی بر این که خورشید مرکز جهان است و زمین و سیارات دیگر به دور آن می چرخند دست بردارم و هیچگاه و تحت هیچ عنوانی این عقیده را بیان نکنم و در انتشارات آن نکوشم.
گالیله به سال 1642 میلادی  در سن هفتاد و پنج سالگی چشم از جهان فرو بست . او حتی تا آخرین روزهای زندگی تحت تعقیب کلیسا بود .


در چنین روزی در سال 1918 میلادی   و در پایان  جنگ جهانی اول ،  ویلسون رئیس جمهور وقت آمریکا اصول 14 گانه خود را برای برقراری  صلحی ماندگار اعلام کرد.
اصول چهارده گانه ویلسون عبارتند از:
1- احتراز از عقد هر گونه معاهده سیاسی محرمانه و آشکار ساختن کلیه پیمان های سیاسی
2 - آزادی  کشتیرانی در تمام در یاها در ایام صلح و جنگ
3- حذف حدود و تنگناهای اقتصادی و تساوی در تجارت
4- تقلیل تسلیحات به حد اقل ممکن
5- ارایه راه حل بی طرفانه برای آزادی مستعمرات
6- تخلیه کامل روسیه و آزاد نهادن روس ها برای تعیین سر نوشت
7- تخلیه کامل بلژیک و ترمیم خرابی های وارده به آن کشور
8- تعیین حدود و مرزهای   ایتالیا با رعایت حقوق ملل مجاور
9- تامین استقلال اقوام و مللی که کشور اتریش - مجارستان را قبل از جنگ به وجود آورده اند .
10- تخلیه کشور رو مانی و صربستان و تامین استقلال هر دو کشور
11- تامین آزادی و استقلال ملی کلیه ملل   تحت سلطه عثمانی و تضمین آزادی کشتیرانی در تنگه های بسفور و داردانل
12- تشکیل کشور لهستان مستقل و ایجاد راهی جهت دستیابی این کشور به در یا
13- تخلیه و ترمیم خرابی های قسمتی از کشور فرانسه که به وسیله آلمان ها اشغال شده و الحاق آلزاس و لورن به فرانسه
14 - تاسیس جامعه ملل با هدف تامین استقلال کلیه کشور ها جهت حفظ صلح و امنیت بین المللی

 این اصول زمانی مطرح شد که آمریکا هنوز به عنوان کشوری که حامی آزادی انسان و ملت ها ست شناخته می شد و تا آن وقت قدرتی در عر صه سیاسی و اقتصادی و نظامی جهان به شمار نمی آمد  و سابقه استعمارگری و جنگ طلبی نداشت . این اصول هم برای نشان دادن چهره آزادیبخش از آمریکا برای ورود تدریجی به میدان رقابت های  جهانی لازم بود تا از سوی ملت ها و دولت های تحت ستم پذیرفته شود . زیرا قدرت های دیگر تمامی سابقه تجاوز و ستمگری و استعمار و استثمار داشتند و ملت ها منتظر حرف و عمل تازه ای خلاف آمد حرف و عمل متداول بودند. اما پس از جنگ جهانی اول آرام آرام ایالات متحده جای پای خود را  می یافت وبر آن نقطه نیرو وارد می کرد تا محل اتکای مستحکم داشته باشد که چنین هم شد و به کشوری زورگو و متجاوز و استعمارگر تبدیل گردید. اکنون خوی امپریالیستی آمریکا به نقطه اوج رسیده و در صدد احیای امپراطوری های گذشته تاریخ در عصر حاکمیت ملت ها است . 


در چنین روزی در سال 1675 میلادی نخستین شرکت در ایالات متحده آمریکا تاسیس شد . این شرکت کمپانی ماهیگیری نیویورک نام داشت .


در چنین روزی در سال 1938 میلادی آلفرد ویل خطوط تلگراف خط و نقطه را  به عنوان حروفی خاص برای  تلگراف ابداع کرد . این رموز بر اساس  رموز ساخته ساموئل مورس بود اما تا حدودی ارتقا یافته بود .


در چنین روزی در سال 1935 میلادی ای سی هاردی ،  نور سنج ( اسپکترو متر ) را اختراع کرد .


در چنین روزی در سال 1959 میلادی شارل دوگل به عنوان رییس جمهور جمهوری پنجم فرانسه انتخاب شد . شارل دو گل فرانسوی درسال 1890 میلادی به دنیا آمد . دوگل بین سالهای 1959 تا 1969 بر کشور فرانسه حکومت کرد .  پدرش مدرس فلسفه و ادبیات بود. ژنرال شارل دو گل سیاستمدار بر جسته فرانسوی  نقش حساسی در مراحل پایانی جنگ جهانی دوم برای کشورش ایفا کرد . او علاوه بر خد مات سیاسی خود توانست با بر خورد واقع بینانه مساله الجزایر را حل کند . دو گل در انتخابات سال 1965 میلادی دگر باره به ریاست جمهوری فرانسه برگزیده شد و با وجود پیروزی سال 1968 بر مخالفان خود و با همه محبوبیتی که در میان هموطنان خود داشت در اثر شکست درهمه پرسی معروف سال 1969 از ریاست جمهوری کناره گیری  کرد . وی در نهم نوامبر 1970دار فانی را وداع گفت


در چنین روزی در سال 1962 میلادی و برای نخستین بار تابلوی مونالیزای لئوناردو داوینچی در آمریکا در نگارخانه هنر واشنگتن به نمایش در آمد . فردای این روز در های نمایشگاه برای عموم مردم باز شد .


در چنین روزی در سال 1993 میلادی ،علی عزت بگوویچ رییس جمهور وقت بوسنی و هرز گوین از ایالات متحده آمریکا دیدار کرد . وی در این دیدار از آمریکا خواست در برابر حملات صربها کشورش را از نظر نظامی تجهیز کند .


در چنین روزی در سال 1998 میلادی دانشمندان اعلام کردند که آنها کهکشان هایی را کشف کرده اند که از سرعت و شتاب بالایی برخوردارند .

در چنین روزی در سال 1656 میلادی  نخستین و قدیم ترین روز نامه اقتصادی - تجاری جهان به نام هارلم آغاز به کار کرد .


در چنین روزی در سال 1838 میلادی نخستین پیام تلگرافی که شامل خط ونقطه بود از نیوجرسی ارسال شد .


در چنین روزی در سال 1917 میلادی  نیروهای امپراطوری اتریش - مجارستان منطقه فورلانی در ایتالیا را به اشغال خود در آوردند .


 در چنین روزی در سال 1081 میلادی هنری پنجم پادشاه روم - ژرمن  دیده به جهان گشود . وی بین سالهای 1111 میلادی تا 1125 بر این کشور حکومت کرد .


 در چنین روزی در سال 1658 میلادی نیکلاس کوستو مجسمه ساز بر جسته فرانسوی به دنیا آمد . "صلیب "عنوان مهمترین اثر هنری اوست .


 در چنین روزی در   سال 1767 سن ژوست یکی از سران  انقلاب کبیر فرانسه به دنیا آمد . او در جریان انتخابات مجلس ملی فرانسه در زمان لویی شانزدهم به نمایندگی مردم در مجلس شورای ملی  انتخاب شد و بعد ها جزو سران انقلاب گردید . وی  روز 27 ژوییه 1794 میلادی  اعدام شد .


 در چنین روزی در سال 1824 میلادی کالینز نویسنده مشهور انگلیسی دیده به جهان گشود . "زنی در سپیدی " و" ماه سنگی "عناوین مهترین آثار اویند .


 در چنین روزی در سال 1867 میلادی بلاش جامعه شناس  و از افراد طرفدار صلح در آمریکا به دنیا آمد . وی در سال 1946 میلادی جایزه صلح نوبل را ازآن  خود کرد .


در چنین روزی در سال 1896 میلادی پل ورلن شاعر مشهور فرانسوی دار فانی را وداع گفت  ." آواز های زیبا" عنوان مهمترین  اثر اوست . وی در سن 51 سالگی در گذشت . اشعار ورلن سرشار از  اضطراب و نومیدی است . وی مدت ها به عنوان ملک الشعرای  پاریس لقب گرفته بود  . " اشعار کیوان " عنوان نخستین اثر شاعر انه ورلن است  . او با انتشار این مجموعه شعر  از همان ابتدا به شهرت  بسیاری دست یافت . وی همچنین مدتی با دوست شاعرش،  رمبو به انگلستان و بلژیک سفر کرد ولی هنگام  پایان سفر و به محض جدایی از او با سلا ح  به وی شلیک کرد و به همین دلیل به دو سال زندان محکوم شد .  او "افسانه های عاشقانه " را در زندان سروده است .  "زمان خوشبختی "و "ترانه ای برای او"  عناوین دیگر مجموعه های مهم شعر اوست


در چنین روزی در سال 1986 میلادی سیفرت  شاعر بر جسته چکسلواکی چشم از جهان فروبست . وی به سال 1984 جایزه نوبل ادبیات  را در یافت کرد . او به هنگام مرگ 84 سال داشت .


در چنین روزی در   سال 1899 روبرت بونسن از دانشمندان مشهور  شیمی و فیزیک آلمان در گذشت . وی  ژوئن 1811 میلادی در گوتینگن  به دنیا آمد . اختراع کالری متر شیشه ای و نوعی پیل الکتریسیته ،از آثار اوست .