فهرست مناسبتها با جزئیات

    • ۳۱ شهریور
    • 21 September
    • ١٧ ربيع الاول

در چنین روزی در سال  1359 رژیم بعثی عراق که در پی ایجاد تشنج در منطقه بود و قصد داشت معاهده 1975 الجزایر را زیر پا بگذارد  با  هدف برانداختن نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران جنگ ناجوانمردانه ای  را علیه  کشورمان  آغاز کرد که تنها آغاز جنگ با او بود ، چراکه در این راه بسیاری از کشور های غربی به کمک این رژیم شتافتند و ضربه زدن به  نظام اسلامی ایران را سرلوحه سیاست خارجی خود قرار دادند . صدام حسین رئیس جمهور عراق ، قبل از آغاز رسمی جنگ با ظاهر شدن در برابر دوربین های تلویزیون عراق  قرار داد 1975را پاره  و عملا آن را بطور یک جانبه فسخ کرد  . البته تحرکات نظامی عراق علیه ایران از سال 1358 آغاز شده بود و لیکن این تحرکات  در ابتدا ضعیف می نمود . بروز حوادثی  چون  تصرف سفارت آمریکا درتهران به دست دانشجویان پیرو خط امام  ،  شکست حمله نظامی آمریکا در طبس که برای آزاد سازی گروگانها انجام گرفته بود ،  روی کار آمدن صدام حسین در عراق و  روحیه قدرت طلبی و سلطه گری او  به منظور کسب امتیازات از دست داده در قرارداد 1975و نیز دستگیری و اعدام آیت الله محمد  باقر صدر از جمله عوامل و حوادثی بود که رژیم بعثی را برآن داشت تا به جمهوری اسلامی ایران حمله کند . لازم به ذکر است  تجاوزات صدام حسین در شش ماهه اول سال 1359 روند یکسانی نداشت بلکه از زمان قطع رابطه آمریکا با ایران تا آستانه کودتای نوژه  روبه شدت نهاد . تجاوزات  عراق طی سه دهه شهریور روند تصاعدی به خود گرفت .  به  گونه ای که در شانزدهم شهریور همان سال ، منطقه خان لیلی به تصرف ارتش عراق در آمد و چند روز بعد نیز منطقه میمک و پس از آن برخی ارتفاعات و پاسگاههای داخلی به اشغال دشمن بعثی  در آمدند . در این دوره بسیاری از جوانان کشور اسلامی در گروهها و دسته های مختلف به سمت جبهه های دفاع مقدس شتافتند و یاریگر برادران ارتشی و سپاهی خود شدند . 
بسیاری از مورخان دفاع مقدس ، تاریخ جنگ را به دو دوره عمده تقسیم می کنند :
  دوره اول  ازسی و یکم شهریور  تا  آزادی خرمشهر ادامه می یابد   و دوره دوم از آزادی خرمشهر تا پایان جنگ می باشد. در دوره نخست دشمن پس از ارزیابی غلط  از اوضاع ایران اسلامی و عدم شناخت از پشتوانه های مردمی ،  اقدام به تهاجمی همه جانبه علیه ایران کرد و تا اندازه ای توانست در خاک ایران اسلامی نفوذ کند،  اما با حضور نیروهای مدافع انقلاب اسلامی ، دشمن زمین گیر شد و پس از برکناری عناصر غیرمومن به انقلاب اسلامی ، امکان حضور نیروهای مردمی در جبهه ها فراهم شد . با این برتری نظامی، ابتکار عمل در دست نیروهای خودی قرار گرفت و طی یک سلسله عملیات، خرمشهر در سوم خرداد  1361 در عملیات بیت  المقدس  آزاد شد. 
دوره دوم دفاع  مقدس نیز زمانی ادامه یافت که دشمنان اسلام درجستجوی راههایی جهت مهار قدرت رزمندگان اسلام بودند. در این دوره شاهد حضور فعالیت قدرتهای خارجی در صحنه مستقیم نبرد و تلاشهای گسترده  اقتصادی و سیاسی برای مهار نظامی ایران هستیم .  این امر در حالی صورت می پذیرفت که دشمن منفعلانه با یک تغییر خط مشی  شتابزده، شعار صلح را محور ادعاهای خویش قرار داده و عمده نیروهایش  به پشت مرزهای بین المللی رانده شده بودند .  پس از گذشت 8 سال، جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران  در تاریخ بیست و نهم مرداد 1367 ه ش  پایان یافت. سازمان ملل متحد پس از چند سال از اتمام جنگ، عراق را به عنوان کشور تجاوزگر اعلام کرد و این کشور را ملزم به پرداخت غرامت به ایران ساخت .  در این جنگ قشر های مختلف مردم از پیر،  میانسال ،  جوان  گرفته تا تحصیلکرده ، بی سواد  و...دست به خلق حماسه هایی جاودانه زدند که در تاریخ ایران مثال زدنی است . یاد و خاطره شهیدان هشت سال دفاع مقدس گرامی و جاودانه باد .


 در چنین روزی در سال 1369 به پاس جانفشانی های رزمندگان پر توان اسلام در هشت سال دفاع مقدس و همچنین ارج نهادن به آثار هنری ساخته شده در این حوزه ، نخستین جشنواره دفاع مقدس راه اندازی  شد . این جشنواره که بعدها مورد حمایت ارگان های دولتی و غیر دولتی نیز قرار گرفت در حال حاضر در حوزه های فیلم ، تئاتر ، ادبیات و هنرهای تجسمی  با موضوع دفاع مقدس فعالیت می کند .

کشور مالت متشکل از سه جزیره مهم آتشفشانی مالت ، گوزو و کومینو است . این کشور در دریای مدیترانه بین ایتالیا و لیبی واقع شده و مدار 36 در جه عرض شمالی از آن می گذرد . نژاد مردم این کشور سفید سامی و غالب آنان پیرو دین اسلام و مسیحیت اند . . اکثر مردم این کشور به زبان مالتی و انگلیسی سخن می گویند . نوع حکومت این کشور جمهوری است . مالت در چنین روزی در سال 1964میلادی از انگلستان مستقل شد و در تاریخ اول دسامبر همان سال به عضویت سازمان ملل متحد در آمد . این کشور در عین حال از اعضای کشور های مشترک المنافع انگلیس به شمار می رود . واحد پول آن لیره نام دارد و پایتخت آن بندر وا لتا است .

فردریک سوم امپراطور آلمان در چنین روزی در سال 1415 میلادی به دنیا آمد . وی بین سالهای 1440 تا 1493 میلادی بر این کشور حکومت کرد .


گوسه  مترجم و منتقد ادبی انگلیسی در چنین روزی در سال 1849 میلادی دیده به جهان گشود . پدر و پسر عنوان مهمترین اثر ادبی اوست .

چارلز ژان هنری نیکول فرانس ، نویسنده   و  دانشمند بزرگ فرانسوی در چنین روزی در سال 1866 میلادی قدم به عرصه گیتی نهاد . وی زیست شناس بود . او به سال 1928 میلادی جایزه نوبل ادبی را از آن خود کرد .

هولست آهنگساز بر جسته انگلیسی در چنین روزی در سال 1874 میلادی دیده به جهان گشود . سیاره ها عنوان مهمترین اثر موسیقایی اوست .

جونز ، پویا نمای توانای آمریکایی در چنین روزی در سال 1912 میلادی به دنیا آمد .

نمایشنامه نویس و کارگردان توانای آمریکایی در چنین روزی در سال 1932 میلادی به دنیا آمد . مرد واترملون عنوان مهمترین اثر هنری اوست .

کینگ ،  نویسنده مشهور آمریکایی که بیشتر داستاهای پلیسی می نوشت در چنین روزی  در سال 1947 میلادی  دیده به جهان گشود . د رخشش و کوجو عناوین مهمترین آثار داستانی اویند .


ویرژیل ، شاعر معروف  روم باستان در چنین روزی در  سال 19 قبل از میلاد درگذشت. وی در  پانزدهم اکتبر سال 70 پیش از میلاد به دنیا آمد. ویرژیل  در مجموعه آنه ئید  طی داستانهایی  تاریخچه تاسیس شهر رم  را نقل کرده است . این شاعر بزرگ  در یکی از قطعات شعر خود به آمدن مسیح اشاره کرده است. در آن زمان سیاستمداران و ارباب قدرت از شعراء و خطباء برای تبلیغ سیاست و برنامه های خود استفاده می کردند و ویرژیل به دلیل اعتمادی که به شخص سزار برای تامین اقتدار روم داشت اشعاری در حمایت از تصمیم او که عنوان "رئیس جمهور" را به امپراتور تبدیل کرد تا ابهت بیشتری داشته باشد سرود و آنها را در اجتماعات خواند.


ادوارد دوم پادشاه انگلستان در چنین روزی در سال 1327 میلادی  دار فانی را وداع گفت . او در بین سالهای 1307 تا 1327 میلادی بر این کشور حکومت کرد . وی به هنگام مرگ 43 سال داشت .

کاردانو ریاضیدان  ایتالیایی در چنین روزی در سال 1576 میلادی در گذشت . وی به هنگام مرگ هفتاد و چهار سال داشت.

سومازا دیکتاتور نیکاراگوئه ای در چنین روزی در سال 1956 میلادی ترور شد . رولبرتو لوپز وی را ترور کرد .

در چنین روزی  در سال 1957 میلادی ها کون هفتم پادشاه نروژ دار فانی را ودع گفت . الاف به جای او نشست .

در چنین روزی در سال عام الفیل 53 سال پیش از هجرت خاتم المرسلین حضرت محمد ابن عبدالله دیده به جهان گشودند . عموم سیره نویسان اتفاق دارند که،تولد پیامبر گرامى در عام الفیل،در سال 570 میلادى بوده است.اکثر محدثان و مورخان بر این قول اتفاق دارند که تولد پیامبر،در ماه‏«ربیع الاول‏»بوده،ولى در روز تولد او اختلاف دارند.در روایات منقول است ولادت آن حضرت با اتفاقات بسیاری همراه بود . آیت الله سبحانی در کتاب فروغ ابدیت در این باره چنین می نویسد :  شاید جامعترین حدیث در اینباره حدیثى است که مرحوم صدوق‏«ره‏»در کتاب امالى بسند خود از امام صادق علیه السلام‏روایت کرده و ترجمه‏اش چنین است که آنحضرت فرمود: همه بتها در صبح آن شب به رو در افتاد و هیچ بتى درآنروز بر سر پا نبود،و ایوان کسرى در آن شب شکست‏خورد وچهارده کنگره آن فرو ریخت.و دریاچه ساوه خشک شد.ووادى سماوه پر از آب شد. آتشکده‏هاى فارس که هزار سال بود خاموش نشده بود در آن شب خاموش گردید. و مؤبدان فارس در خواب دیدند شترانى سخت اسبان عربى‏را یدک مى‏کشند و از دجله عبور کرده و در بلاد آنها پراکنده‏شدند،و طاق کسرى از وسط شکست‏خورد و رود دجله در آن‏وارد شد. و در آن شب نورى از سمت‏حجاز بر آمد و همچنان بسمت‏مشرق رفت تا بدانجا رسید،فرداى آن شب تخت هر پادشاهى‏سرنگون گردید و خود آنها گنگ گشتند که در آنروز سخن‏نمى‏گفتند. دانش کاهنان ربوده شد و سحر جادوگران باطل گردید،وهر کاهنى که بود از تماس با همزاد شیطانى خود ممنوع گردید ومیان آنها جدائى افتاد. آمنه گفت:بخدا فرزندم که بر زمین قرار گرفت دستهاى‏خود را بر زمین گذارد و سر بسوى آسمان بلند کرد و بدان‏نگریست،و نورى از من تابش کرد و در آن نور شنیدم گوینده‏اى‏مى‏گفت:تو آقاى مردم را زادى او را محمد نام بگذار. آنگاه او را بنزد عبد المطلب بردند و آنچه را مادرش آمنه گفته‏بود به عبد المطلب گزارش دادند،عبد المطلب او را در دامن‏گذارده گفت: الحمد لله الذى اعطانى هذا الغلام الطیب الاردان قد ساد فى المهد على الغلما ستایش خدائى را که بمن عطا فرمود این فرزند پاک و خوشبورا که در گهواره بر همه پسران آقا است. آنگاه در باره او اشعارى‏ سرود.
حضرت محمد(صلى الله علیه وآله وسلم)، فرزند عبداللّه بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف، در مکه دیده به جهان گشود. مشیت خداوندگار جهان بر این حکم قرار گرفت که این کودک به هنگام ولادت  از محبت پدر در فرهنگ عربستان محروم بماند. آن حضرت تنها  شش سال داشت که مادرش آمنه را نیز از دست داد. رسول اکرم ص  تا هشت سالگى تحت  سرپرستى  عبدالمطلب -پدربزگش  بود و پس از رحلت وی در خانه عمویش ابوطالب زندگی را ادامه داد . ایشان در سیزده سالگى به همراه عمویش ، ابوطالب به  شام رفت . در همین سفر بود که شخصیت منحصر به فرد و امانتدارى خود را نشان داد.  ایشان در سن بیست و پنج سالگی   با خدیجه دخترچهل ساله خویلد از زنان ثروتمند مکه ازدواج کرد. محمد(ص ) ،  در میان مردم مکه همواره به امانتدارى و صداقت مشهوربود  تا آنجا که همه، او را محمد امین می خواندند.در همین سال ها بود که با نصب حجرالاسود و به منظور جلوگیرى از فتنه و آشوب بین قبایل  تدبیر خویش را به منصه ظهور نشاند و با شرکت در انجمن جوانمردان مکه  ، پیمان "حلف الفضول" را برای حمایت ازبی پناهان و غریبان  منعقد ساخت . طهارت رفتار و گفتار ،  درستکارى و پرهیز از شرک ،  بی اعتنایى به مظاهر دنیوى و اندیشیدن مداوم  در نظام آفرینش، او را کاملاً از دیگران متمایز ساخته بود.آن حضرت درچنین روزی و در سن  چهل سالگى ، درخلوتگاه همیشگی خود ، غار حرا،   به پیامبرى برانگیخته شد.  دعوت ایشان  تا سه سال مخفیانه بود. پس از این مدت، آن حضرت رسالت خود را  با دعوت  بستگان خویش  آغاز کرد و سپس با دعوت عامه به سوی عموم مردم رفت و همگان را به توحید و پرهیز از شرک  فرا خواند .در همین دوران  سران قریش و بندگان زر و زور و تزویر که موقعیت خود را با حضور محمد ص در خطر می دیدند ، مخالفت با آن حضرت  را آغاز کردند و به آزار ایشان  پرداختند. حضرت محمد(ص ) در مدت سیزده سال در مکه، با همه آزارها و شکنجه هاى مشرکان  مکه ، مقاومت کرد و از مواضع الهى خویش هرگز عقب نشینى ننمود.پس از سیزده سال تبلیغ در مکه، آن حضرت ناچار به هجرت شد.پس از هجرت به یثرب که بعدها مدینه النبی نام گرفت زمینه های مناسبى براى تبلیغ اسلام فراهم شد، هر چند که در این ده سال نیز کفار، مشرکان، منافقان و قبایل یهود، مزاحمت هاى بسیارى براى او ایجاد کردند. در سال دهم هجرت، پس از انجام مراسم حج  و ابلاغ امامت حضرت على بن ابی طالب(ع ) در غدیر خم و اتمام رسالت بزرگ خویش، آن حضرت در بیست و هشتم  صفر سال یازدهم هجرى، رحلت کرد . رسول اکرم ص  به واقع تجسم انسان کامل - که تمامی فلاسفه درآثار خود بدان پرداخته اند - بود هم او که  خدایش او را چنین می ستاید: اى پیامبر تو داراى بهترین اخلاق هستى. او نه تنها  درعبادت ، که در  امور اجتماعی، مسایل سیاسی ،  دستگیری از نیازمندان  ، مسایل فرهنگی ، اقتصادی و...  سرآمد همگان بود .

حضرت امام جعفر صادق(ع ) رئیس مذهب شیعه در روز هفدهم ربیع الاول سال هشتاد و  سه  هجرى قمری دیده  به جهان گشودند . پدربزرگوارشان   امام محمد باقر(ع ) و مادر گرامیشان   ام فروه دختر قاسم بن محمد بن ابى بکر است  .امام صادق (ع) کنیه‏هاى متعددى چون  ابوعبدالله ، ابواسماعیل و ابوموسى داشتند  که مشهورتر  آنها ابوعبدالله است . ایشان  القاب چندى هم داشته اند همانند صادق ، فاضل، قائم، کافل، منجى  که  صادق مشهورترین آنها است . امام صادق  (ع )  تا دوازده  سالگى نخستین درس های الهی را نزد امام  سجاد (ع) فرا گرفت و پس از رحلت امام چهارم ،  نوزده سال  نیز معاصر  پدر بزرگوارش امام محمد باقر(ع)  بود .
به نوشته مناقب ابن شهر آشوب امام صادق (ع) مردى بود  چهارشانه، زیبا روى و خوش سیما. موهایش کوتاه و پر پشت بوده و وسط استخوان بینى‏اش کمى برجستگى داشته است . قسمت بالاى پیشانى‏اش کم مو، پوست بدنش نازک و برگونه‏اش خالى مشکین  وجود داشته است. 
 به نوشته مورخین حضرت امام صادق(ع) ده  فرزند داشت . هفت پسربه نامهاى اسماعیل ، عبدالله ، موسى ، اسحاق ، محمد ، عباس وعلى و سه دختر به نامهاى ام‏فروه ، اسماء و فاطمه . اسماعیل پسر بزرگتر آن امام است . بعضى از شیعیان بر این گمان بودند که اسماعیل بعد از پدربه امامت ‏خواهد رسید . اما او در روزگار زندگانى پدر درگذشت و امام وى‏ را در قبرستان بقیع به خاک سپرد و بر مردن او سخت گریست  . امام(ع) پیش از به خاک سپردن اسماعیل، روى او را گشود تا مردم ببینند اسماعیل‏ مرده است ، ولى پس از مرگ اسماعیل گروهى مردن او را باورنکردند و پس از امام صادق (ع)  او را امام دانستند و فرقه اسماعیلیه را شکل دادند . به این گروه شیعه هفت امامی می گویند.  
امام صادق (ع)  در در سن سی و یک سالگی پس از شهادت امام باقر(ع) به در جه رفیع امامت نایل آمدند و  مدت سی و چهار  سال مسوولیت  امامت شیعیان را به عهده گرفتند .
دوران زندگى پر بار امام جعفرصادق(ع) مصادف بود با خلافت پنج  تن  ازخلفای  بنى امیه و دوتن از بنی عباس  .  هشام بن  عبدالملک ، ولید بن یزید (ولید دوم) ، یزید بن  ولید (یزید سوم) ، ابراهیم بن ولید و مروان بن  محمد ( مروان حمار )  ، و دو تن از عباسیان به نامهای  ابوالعباس ،عبدالله پسر محمد معروف به سفاح و ابوجعفر پسر محمد معروف به‏ منصور خلفای هم دوره امام صادق (ع) بودند .
دوران امام صادق(ع ) را می توان  یکى ازپر حادثه ترین  دوره های  تاریخ اسلام دانست .  قیام  " ابو سلمه " در کوفه و" ابو مسلم"  در خراسان و ایران از جمله  حوادث سیاسی این دوره تاریخی است  .  همچنین این دوران را می توان به عصر برخورد مکاتب  و ایدئولوژى های  فلسفى و کلامى ،  نام نهاد  . امام  ششم (ع) در این اوضاع سیاسی و فرهنگی  از یک سو در صدد حفظ شیعه  دربرابر توفانهای  رایج بر آمدند  و از سوی دیگر با بیان اصول دین اسلام و پایه گذاری فقه جعفری ،  مانع از انحراف شیعیان از  اصول و معارف اسلامى از مسیر راستین  آن  شدند.  در این شرایط دشوار، امام (ع )  با ایجاد مکتب فقه جعفری  به احیاء و بازپیرایی  معارف اسلامى پرداخت و در این مکتب علمى به تربیت  چهار هزار شاگرد متخصص  در رشته هاى مختلف علمی همت گمارد  .
دانشگاه امام صادق(ع ) بزرگترین و ژرفترین نهضت علمى را پدیدار ساخت و همه مدارس و خطوط علمى عصر خود را تحت الشعاع قرار داد، حتى شاگردان برجسته اى از اهل تسنن از این دانشگاه بهره ها بردند و به مقامات عظیم علمى رسیدند.
شیخ طوسى در رجال خود شمار این افراد را سه هزار و یکصد و نود و هفت نفر مرد  و دوازده  زن عنوان می کند . به همین دلیل است که  امام صادق(ع) را به عنوان رئیس مذهب جعفرى می شناسند . علامه سید شرف الدین مى نویسد: هشام کتابهاى بسیار تالیف نمود که 29 عدد آن شهرت دارد. جابر بن حیان که او را پدر علم شیمى خوانند، یکى از شاگردان امام صادق(ع ) بود، که کتابى درهزار صفحه بزرگ، شامل پانصد رساله در علوم مختلف، تألیف نمود. شاگردان امام که از  بلاد مختلف به نزد آن حضرت حاضر می شدند پس از فراگیری حدیث و علوم آل الله ، هریک روانه منطقه ای می شدند  و  خود مبلغ و بازگو کننده منطق امام (ع) و پاسدار میراث دینى و علمى  تشیع   می گشتند  . 
وسعت علمی امام صادق( ع)  به قدری گسترده است که بسیاری از روسای مذاهب دیگر به جامع الاطراف بودن ایشان اذعان داشتند . فقها و دانشمندان بزرگ در برابر عظمت علمى آن حضرت سر تعظیم فرود مى‏آوردند و برترى علمى او را مى‏ستودند .در تهذیب التهذیب ابن حجر عسقلانى آمده است ،   ابو حنیفه، پیشواى مشهور فرقه حنفى، مى‏گفت: من دانشمندتر از جعفر بن محمد ندیده‏ام . مالک ، پیشواى فرقه مالکى نیز مى‏گفت: در علم و عبادت و پرهیزگارى، برتر از جعفر بن محمد هیچ چشمى ندیده و هیچ گوشى نشنیده و به قلب هیچ بشرى خطور نکرده است. در حدود بیش از چهار هزار نفر از امام صادق (ع) حدیث روایت کرده‏اند. مرحوم شیخ مفید مى‏نویسد: عالمان حدیث، اسامى راویان موثق را که با اختلاف در رأى و اعتقاد از امام حدیث شنیده و یا روایت کرده‏اند، گردآورى نموده‏اند که تعدادشان بالغ بر چهار هزار نفر مى‏ شود.
امام صادق(ع )  همواه مبارزى نستوه و خستگى ناپذیر در میدان فکر و عمل بوده است . ایشان بنا به  مقتضیات زمانی در کسوت  تدریس و تأسیس مکتب و انسان سازى خدمات شایانی را به جامعه شیعه ارایه کردند به طوری که امروزه غالب روایات فقهی منسوب به آن حضرت است . 
در ده سال پایانی عمر شریف امام صادق(ع) منصور عباسی فشار خود را بر شیعیان حضرتش دو چندان کرد و تنگی و عسرت فراوانی را برطرفداران امام(ع) تحمیل کرد چنان که حتی امام (ع) در این دوره  در ناامنى و ناراحتى بیشترى به سر مى برد. منصور شیعیان را در مدینه بشدت تحت کنترل و مراقبت قرار داده بود، به طورى که در مدینه جاسوسانى داشت تا کسانى را که با شیعیان امام صادق (ع) رفت و آمد داشتند، گردن ب‏زنند.  حکایت جابر جعفی در باره فشار گسترده بر شیعیان جالب توجه است .  جابر جعفى یکى از یاران ویژه امام است که از طرف آن حضرت براى انجام دادن امرى به سوى کوفه مى رفت. در بین راه قاصدى تیز پاى امام به او رسید و گفت امام(ع) مى گوید: خودت را به دیوانگى بزن، همین دستور او را از مرگ نجات داد و حاکم کوفه که فرمان محرمانه ترور را از طرف خلیفه داشت از قتلش به خاطر دیوانگى منصرف شد. البته بعدها در همین دوره قیام زید به وقوع پیوست که شرح آن در این مقال نمی گنجد .
 اینکه امام (ع) در چه ماهى به شهادت رسیده اند  ، روایات مختلف است . برخى بیست و پنج شوال و برخى نیمه رجب را روایت کرده‏اند؛ ولى  مورخان شیعه و سنى اتفاق دارند که سال وفات امام، سنه 148 هجرت بوده است، و روایت بیست و پنج شوال نیز مشهور است . نویسندگان و تاریخدانان شیعه متفقاً اعتقاد دارند که والى مدینه از سوى منصور عباسى ، امام صادق (ع) را به وسیله زهر مسموم و شهید کرده است . و کفعمى در مصباح  روایت کرده که امام با انگورى زهرآگین مسموم و شهید شده است .در این میان برخى محققان اهل سنت نیز شهادت امام را به وسیله زهر، روایت کرده‏اند . امام کاظم (ع) پدرش را پس از شهادت در میان دو تکه پارچه سفید که لباس احرام او بود به اضافه پیراهن و دستارى که یادگار جد ش حضرت على بن الحسین (ع) بود و نیز در میان بردى که آن را به چهل دینار خریده بود، پیچید و در قبرستان بقیع به خاک سپرد.

منابع :
حضرت آیت لله خامنه‏اى، سیدعلى، پیشواى صادق، تهران، انتشارات سید جمال
دکتر شهیدى، سید جعفر، تاریخ تحلیلى اسلام تا پایان امویان، ط 6، تهران، مرکز نشر دانشگاهى 
علامه مظفر ، محمد حسین ، صفحاتی از زندگی امام جعفر صادق ع