درچنین روزی درسال 36 ه ق جنگ جمل اتفاق افتاد . پس ازخلافت امیرمومنان حضرت علی (ع ) طلحه وزبیربه تحریک عایشه دخترابوبکر وهمسر رسول اللهٌ( ص) به همراه گروهی وبا انگیزه رسیدن به قدرت وکسب خلافت جامعه اسلامی برحضرت علی (ع ) شوریدند . حضرت علی (ع ) دراین جنگ با سه پسرش امام حسن (ع) ، امام حسین (ع ) ومحمد بن حنفیه درنزدیکی بصره به همراه لشکرمخلص خود به جنگ گردآمدگان به گرد عایشه رفت وآنان را شکست داد. طلحه دراین واقعه کشته شد وزبیرنیزدرراه فراربه مکه به قتل رسید. این جنگ به سبب آن که مرکب عایشه، شتر(جمل) بود وبه شدت ازسوی اطرافیان وی محافظت می شد، به" جنگ جمل" معروف شد. درتاریخ اسلام به شرکت کنند گان دراین جنگ که بیعت خودرا با امیرالمومنین علی (ع) شکسته بودند ، ناکثین می گویند.امام پس از شکست اصحاب جمل ،عایشه را با احترام ودرحفاظت کامل زنانی که خود را درلباس مردان جنگجو پوشانده بودند، رهسپار مدینه کرد تا حرمت رسول خدا( ص) حفظ شود.
خطبه سیزدهم نهج البلاغه ، نقل و تلخیص از ترجمه حضرت آیت الله مکارم شیرازی :
«سخنى است که امام(ع)در مذمت جمعى از اهل بصره فرمودهاست)[1]بصره در آب غرق خواهد شد: شما سپاه«زن»بودید و پیروان حیوان شتر،تا زمانى که شتر صدا مىکرد به پا مى-خاستید،و با پى شدنش فرار کردید،اخلاق شما پست،پیمانهاىتان از هم گسسته،دینشما دوروئى است،و آب شهرتان شور!آن کس که بین شما اقامت گزیند در دام گناهگرفتار آید(زیرا یا خود در گناه شریک شماست و یا کردارتان را مىبیند و نهى نمىکند) و اگر از شما دورى گزیند،رحمتحق را دریابد گویا مىبینم عذاب خدا از آسمان و زمین برشما فرو میآید همه غرق شدهاید تنها قله بلند مسجدتان همچون سینه کشتى از روى آب نمایان است...
توضیحها: [1]نکاتى از صحنه جمل: الف-طلحه و زبیر هنگام جنگ به مردم بصره اعلام کردند:اگر على(ع)پیروز شود همه را خواهد کشت،و تمام حرمتها را هتک خواهد نمود،بچهها را مىکشد،و زنها را اسیر مىنماید، پس براى حمایت از حریم خودبجنگید و مرگ را به رسوائى ترجیح دهید!و از طریق این دروغ وحشتناکمردم را بر ضد حضرت شوراندند.
ب-على(ع)پس از پیروزى همه را بخشود«کلبى»مىگوید:ازابى صالح پرسیدم:چگونه على(ع) از اهل بصره صرف نظر کرد؟در پاسخگفت:همانگونه که پیغمبر(ص)با اهل مکه رفتار کرد، زیرا دوست داشتآنها هدایتشوند.
ج-در روز جنگ جمل اطراف شتر عایشه را قبائل مختلف در میان گرفته وبه سختى از او دفاع مىکردند،جمعیتى زیاد کشته شد،امام(ع)براى پیش-گیرى از کشتار زیاد فریاد زد: شتر را پى کنید که شیطان است،و گرنه جمعیتعرب را به کشتن خواهد داد هنگامى که شتر کشته شد لشکر هزیمت نمود.
و پس از پیروزى امام(ع)به میان کشتگان آمد و جسد«کعب بن سور»قاضى بصره را روى زمین دید،دستور داد وى را نشانیدند،به او فرمود: واى بر تو!علم داشتى اما نفعى به تو نبخشید! پس از آن دستور داد جسد«طلحه»را نیز از زمین بلند کردند،به او نیز فرمود: واى بر تو!در اسلام سابقه خدمت داشتى ولى براى خود نگه نداشتى شیطان تو رافریفت و به سرعتبه دوزخ کشانید!.
7-امام(ع)در جنگ جمل حملات شدیدى کرد و چند بار شمشیرش خمشد،برمىگشت و آنرا راست مىنمود اصحاب و فرزندان و مالک اشتر به اومىگفتند جنگ را به ما واگذار او جوابى نمىداد،ولى یکبار که چون شیر خروشیدو جمعیت را در هم ریخت پس از بازگشت پیشنهاد سابق را اصحاب تکرار کردندو اضافه نمودند:«ان تصب یذهب الدین»:«اگر آسیب ببینى دین اسلام از بینمىرود»در پاسخشان فرمود: «و الله ما ارید بما ترون الا وجه الله و الدار الاخرة»: بخدا سوگند آنچه مىبینید بخاطر خدا و آخرت است(اقتباس از شرح ابنابى الحدید جلد اول) »